Khao khát sự tận diệt, của Roger Hilton

Được viết ra trong nỗi thống khổ của bệnh hoạn, những bức thư của Roger Hilton là bản ghi chép những khao khát chưa được thỏa nguyện, Molly Pepper Steemson viết, Trương Thành Diện dịch Việt ngữ, từ ấn phẩm Apollo số tháng 03/2024.

Một bức ghi chú trong Night Letters (1974–75) của Roger Hilton. Lưu trữ tại Archive of Modern Conflict, London.

---

Vào tháng Ba, năm 1974, họa sĩ Roger Hilton soạn một lá thư dài 22 trang gửi tới PeterTownsend, biên tập của Studio International. 'Bởi tôi bị viêm dây thần kinh ngoại biên nên tôi gần như đã mất khả năng dùng chân, và sắp sửa sẽ tới lượt tay và phần thân giữa,' bức thư mở đầu. 'Tôi mắc một chứng bệnh ngoài da làm tôi điên tiết. Tất thẩy do rượu mà ra. Vòng luẩn quẩn quen thuộc. Anh phải dùng nhiều tới rượu để che lấp cơn đau mà chính nó gây ra.

Bệnh tật đã chiếm cứ lấy đời sống và sự nghiệp Hilton. Từ tháng Mười 1972, ông gần như chỉ sống trong một căn phòng đơn, ở tầng trệt một căn nhà tại Botallack, Cornwall, cùng với vợ ông, Rose Hilton - cũng là họa sĩ - và hai cậu con trai nhỏ, Fergus và Bo.

Trong cảnh đời đó Roger Hilton sáng tác ra Night Letters, một tập hợp các danh biểu mua sắm, ghi chú, bản vẽ và tranh màu gouache. Gọi là Night Letters bởi chúng đúng nghĩa là những bức thư đêm: những câu hỏi tu từ, những lời trách móc đầy hậm hực và cả những đòi hỏi kỳ quái, tất cả nhắm vào Rose, được viết ra trong cơn giận dữ hoặc tuyệt vọng, trong lúc bà đã say giấc. Khi Hilton không bị ám ảnh bởi bệnh tật và sự khó chịu bởi nó, thì ông lại bận tâm tới hội họa và vẽ, hoặc ăn uống và rượu chè.

'Giờ này đã là nửa đêm. Tôi không thể chợp mắt và chẳng còn lấy một giọt whisky nào. 3.45. Chúa tôi. Còn tận 4 tiếng nữa mới sáng,' đó là lời mở đầu của một bức. 'Cô, đồ con bò ngu dốt, cô đã lấy hết mọi thứ tôi cần... cô chẳng mua lấy whisky + thuốc lá cho tôi. Cô lấy thìa trà, thìa súp, và mọi thứ cà phê, đường, sữa,' một đoạn đầu khác. 'Tôi ăn chừng được 3 củ cải ... Sao ma xui quỷ khiến cô không chịu hầm nốt chỗ cần tây đi?', 'Cô vơ mất quả táo ngon lành hơn trong số hai quả táo của tôi. Rồi cái bình đốt dự trữ cho bếp của tôi đâu... Cảm ơn vì mấy quả trứng. Vì cô đã ngốn gần hết chỗ óc chó của tôi thì lẽ ra cô nên biết đường mua thêm đi chứ,' và cứ thế. Cái bếp được nhắc tới (ông dùng nấu cà phê hoặc mì Ý, hoặc hâm sữa) đã có lần xém giết chết ông, khi nó bén lửa vào bộ đồ giường. Mạng sống , công việc và gia đình của Hilton được cứu nhờ trạm cứu hỏa địa phương ngay gần đó - nhưng một số bức thư - lấm bẩn đồ ăn và cà phê - cũng bị cháy xém. Một số bức bị cháy rụi hoàn toàn.

Hilton không đi vết xe vào khuôn mẫu quen thuộc của 'người nghệ sĩ đói khát'. Ông quả thật luôn thèm thuồng, và nghệ thuật của ông là loại hình nghệ thuật của những ham muốn. Ông có lần mô tả sơn vẽ như là một chất liệu 'ngồn ngộn, nhục dục và màu mè'. Tác phẩm của ông đầy nhục lực, dục tính và luôn mang theo nó đặc tính của sự ham muốn mãnh liệt; những bộ ngực và bộ phận sinh dục ở khắp mọi nơi, ngay cả trong các bức trừu tượng. Trong Night Letters, sự thèm khát của Hilton bộc lộ một cách rõ rệt hơn cả, đôi khi mang sắc thái thị dâm. Có một danh mục đòi 'Butter___Scotch' (lối viết tắt lặp đi lặp lại của Hilton để nói về bơ, whisky và đồ ngọt) và 'thêm thứ xúc xích ấy nữa'. Trên cùng trang viết ấy có hình vẽ một người phụ nữ khỏa thân cạnh chiếc bàn của Hilton, có mấy chai whisky trên đó và một con mèo đang rình rập bên dưới. Thay cho gương mặt người đàn bà là hình dương vật cương cứng và tinh hoàn.

Đây là thời kỳ Hilton đối mặt với những cơn khao khát và buộc phải dung hòa chúng bằng những ảo tưởng. Trong nhiều tờ danh mục, sự đòi hỏi của ông trở nên rồ dại. Ông nói Rose, 'cô có thể mua bánh mì Pháp ở soho. Mỗi tuần lên đó một lần + mua nó. + Camembert nữa. Làm sao cho có chút đồ ăn ngon đi.' Soho, theo đường chim bay, cách nhà Hilton những 260 dặm.

Với Rose, những tờ dánh sách ấy bất khả thi về mặt địa lý lẫn tài chính. Còn với Roger, vấn đề lại nằm ở mặt thể chất. Rượu đã tàn phá hệ tiêu hóa, khiến những món giàu dưỡng chất gần như không thể nuốt nổi. Do vậy, mục đích của những lá thư là để bộc lộ, không chỉ những đòi hỏi, mà còn là những ham muốn. Các món như 'dưa chuột muối' (gherkins) và 'bình khí đốt cho bếp' xuất hiện khắp nơi, thường được nối tiếp bởi những cao lương mỹ vị và mơ tưởng, như 'Ngỗng Vịt Nụ bạch hoa Gà trống thiến Thiên nga', hay 'Gà gô Vịt Gà gô trắng Kẻ dối trá Kẻ lừa đảo Bữa sáng Mứt cam'. Trong một bức thư (mở đầu bằng một bức minh họa Rose, ngực tựa trên cánh tay, ngồi trước chiếc bàn đầy bình rượu và một con chim quay khổng lồ) ông đòi 'Mực. Bạch tuộc. Cá mồi trắng', rồi tự an ủi bằng một câu, 'đừng bận tâm gì cả'.

Tổng cộng có tầm một ngàn bức thư đêm Night Letters, trong đó Hilton vật lộn giữa bệnh tật, sự bất lực và cảnh ngộ, để theo đuổi mỹ vị lẫn sự thiêng liêng. ('Nghệ thuật, nói chung, nằm trong tâm trí,' ông nói. Nó 'về bản chất, là một sự bức phá'.) Với Hilton, sức hút đối cực giữa hai thể: thực tế và mục đích, dường như bất khả thỏa hiệp. Trong một bức thư muộn ông viết, 'chuyện ăn uống thật ngu xuẩn; chuyện tình dục cũng ngu xuẩn; bài hát, âm nhạc, Nghệ thuật các thứ cũng ngu xuẩn nốt. Còn lại là gì? Tự nhiên trần trụi trong nanh vuốt.' Như Tennyson (nhà thơ Alfred, Lord Tennyson), ông đang để tang. Không hoàn toàn như Tennyson, ông để tang cho chính mình, những chiếc răng mục rữa và những móng vuốt vàng ố. Ông đã để tang phần đời mà ông không thể duy trì, dù có hay không cũng vậy - cuộc đời của một con người giận dữ và mục rã, sống cho tới tận khi chết trong sự phủ phục trước cơn thèm muốn của chính mình.